Çima em Kurd ewqasî goşthez in û kêfa me ji goşt re tê? Ev kultura goştxwarinê çawa ewqas di jiyana me de cih girtiye? Bi rastî ez meraq dikim, ji ber ku ez ji vê meseleya ne razî me. Mîsal; ka bifikirin, em fêkî û şênkayî/hêşînahî kengî dixwin? Li kêleka xwarinê tabî. Goşt û girar taca serê sifreya me ye û li hindê jî selete, tirşik, cacik û hwd. Tirşik jî goşt (hebe) û hestî (ku goşt tine be) dikeve hundirê wê, ji bo ku tehma wê xweş be(!). Hûn jî dibihîzin; tixtor û pispor hertim dibêjin; ji bo sihetê lazim e em zorê bidin fêkî û şênkayiye. Lê gava em lê dinerin; ji xeynî gihayên wekî kereng, tolik, aqbandir, pirpar, dobelan, yanî tiştên li van herêma şîn tên ,kes bi dilê xwe şênkayî naxwe mixabin. Ev kêmasiyeke pir mezin e .

Ji ber diranê xwe îşev raneketim. Sibehê wê yek were kişandin, hefteya pêşîn jî ez ê têlê li diranên xwe ‘xim. Demeke dirêj hewce ye tenê tiştên wekî şorbê vexwim. Ji bo keseke wek min li ser zikê xwe mirî, tiştê herî xerab ev e bi min. Ka bê wê Xwedê çer bike… Ev sê hefte ne ez diyêtê jî dikim. Ya rast; ji aliyekî jî dibêjim wê baş be, qenebe ez ê pariyekê  kîlo bidim :)

Heger hûn bêjin tu herî pir li ber çi dikevî? Diyar e ez ê pirr bêriya gûz, findiq, fistiq û tew şekirê behîvan bikim. Li cihên din çawa ye nizanim lê li Mêrdînê bi taybetî kultura tiştên hişkkirî û 'kuruyemîşan' berbelav e . Derdor giş 'kuruyemişçi' ne. Xelkê vê derê, benî û bastêqên ku bi tirîyê Merzone çêbûne û wan şekirên me yên behîvan, wek diyarî didin hevdû.

Ez ê behsa şekirê behîvan bikim. Ew şekirên ku însanên ew li Mêrdîn nexwaribe ,bila nebêjin me xwariye. Li her derê ( ji bilî Mêrdîn ) derveyê vî şekirî ne şîn e, sipî ye û pir hişk e. Li Mêrdînê boyaxa xwarinê ya şîn dixin wê şêraniya ku şekir pê de dikin. Ji ber vê yekê derva wê şîn e. Ez biçûk bûm min tim rengê wê dişiband 'Şîrînler'an. 😊 Îja van deman yên bêboyax jî derketine. Ew jî xweş in. Cûreyên ku li dikanan tên firotin; yên tek batimlik, heyalet û normal in. Yanî şêraniya dora behîvê an zêde ye, an jî kêm e. Berê tiştên xwarinê kêm bûn, perê xelkê jî pir tunebû. Gava tiştên wekî behîvan biqiymet bi dest wan diketin şêraniya dora wan zêde dikirin ku têra wan bike. Niha dinya bûye rihetî, her tişt li ber destê me ye. Dewr diguhere, helbet taleba ji bo xwarinê jî diguhere. Ez carna dibêjim bila hindik be lê rindik be.

keskê şêxa hebe, şînê şekirê behîvan heye.. 

Benî û bastêqên me jî navdar in. Benî ji bo yên nizanin ez bêjim “cevizli sucuk”ê Tirkan e lê ne wekî yê wan bêtahm e, bi rihetî tê cûtin û hema 

JI BO BÊXEWÎ Û WESTANÊ ÇEND PÊŞNIYAZ

Duşem e. Em hatin kar dîsa, bi xwe ez qet dawiya hefteyê xwe bêhnvedayî hîs nakim û bi min rojek tenê ji bo betlaneyê bi kêrî tiştekî naye. Xweziya min bi dilê wan mirovên ku 2 rojan betlaneya wan heye.

Cihê ez lê dişixulim cihê xwarinê ye, loma ez dikarim her roj taştêyeke bêkêmanî bixwim û bê taştê nikarim dest bi rojê bikim. Lê gava ez li derdora xwe dinêrim, xwendekar, karker, însanên ku hewce ye serê sibê ji malê derkevin, piranî bê taştê ji mal dertên û taştêya wan jî an poxaçayek an jî simîtek e.

Hevalek min wê rojê pirsî got “Yaw di nava rojê de ez xwe timî betilî hîs dikim û xewa min jî ne bi rêk û pêk e .Bi te ez çi bixwim?” gelek kes vê ji min dipirsin. Wextê guherîna demsalê ye, bawer im hûn jî ji di dilê xwe de dibêjin “ez jî bersiva vê meraq dikim.”

Helbet tekiliya van tiştan û xwarinê bi hev re heye. Helbet pisporê vî karî jî diyetîsyen in; le gor agahiyên xwe ez jî çend tiştan bêjim. Tu çi dixwî, çi vedixwî laşê te jî li gorî wê reaksiyonan dide. Ji tiştên Glîsemik Îndeksa wan zêde ne, yanî ji tiştên ku şekirê te zû bilind dike dûr bikeve. Taştê pir muhîm e hevalno. Taştê bixwin ema ne bi poxaçeyekî an bi tostekî. Ev giş hevîr û rûn in. Tu yê bêjî ka kevanî taştiyê bide min, kî dikare bi tiştên werê re mijul bibe? Rast e. Lê bêjim; qenebe nanê neqeşartî hinek penêr û bacan têxe nav û bixwe an bixe çenteyê xwe, di rê de, li mektebê an li kar bixwe. An jî êvarê hêkên xwe bikelîne û sibehê bixwe, tev de 5 deqîqe ne.

 Di nivîsa xwe ya berê de jî min behs kiribû .Sebzeyan, hêşinahiyê ji ser sifreya xwe kêm nekin. Xwe pir birçî nehêlîn. Gava we hîs kir hûn birçî ne û hêj pir heye ji şîvê an ji navrojê re, hinek mewîj an hinek çerez bavêjin devê xwe. Merdînî ji vî alî de bi şans û talih in. Ev çand ketiya nav jiyana me.
Sal 2018, ez wek ‘food engineer’ekê bêjim; lêkolinan bikin û wan tiştên ku tije şekir tê de hene ne bixwin ne jî vexwin. Ev ji bo jiyana we ye. Ca min dibêje “ A rehet mirin e, bila meriv nekeve ber dest û lingan” yanî bila meriv mihtacî kesî nebe. Ji bo vê di niha de, di ciwaniya xwe de li xwe miqate bin.